Akdeniz ateşi nedir, belirtileri, nedenleri ve tedavi süreci ile ilgili faydalı olacağına inandığımız yazımız ile aslında çok önemli bir hastalık olduğuna ancak çok fazla görülmediği için hafife alındığına dikkat çekme istedik.
Kalıtsal bir hastalık olan Ailevi Akdeniz Ateşi, kendini akciğer ve eklemlerdeki ve akciğerdeki ağrılarla belli etmektedir. Tekrarlayan yüksek ateş, karın ağrısı gibi belirtileri de bulunmaktadır.
Yazıda Neler Var?
Akdeniz Ateşi Nedir?
Akdeniz ateşi nedir, otoenflamatuar bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Genetik sebepler ile vücut kendi kendine tetikleyen iltihaplı ataklar ile seyretmektedir. Dolayısıyla kalıtsal gen mutasyonu nedeniyle nedeni belirsiz, iltihabi bir durumdur. Bağışıklık sistemi baş edememekte olup, organlarda hasarlara neden olabilmektedir.
Bu hastalığın belirtileri genel olarak çocukluk zamanında teşhis edilmektedir. Akdeniz ateşi nedir kesin bir tedavisi bulunmayan, şikayetlerin hayat boyu sürebileceği bir yapıdadır. Buna karşılık bazı ilaçlar daha sağlıklı bir hayat sürmeye yardımcı olabilmektedir.
Ayrıca hastalığın etkili biçimde tedavi edilebilmesi için, erken teşhis edilmesi gerekir. İlaç kullanımına da kısa sürede başlanmalıdır. Teşhiste gecikmeler yaşanabileceği için, tekrarlayan yakınmaları olanların yakından takip edilmesi şarttır.
Sıklıkla görülen sağlık sorunları arasında bulunan Akdeniz Ateşi, erken tanı konması gereken bir hastalıktır. Böylece tedaviye doğru zamanda başlanıp, hayati riskler önlenebilir.
Akdeniz Ateşi Nedenleri Nedir?
Ailevi Akdeniz ateşi genetik bir hastalıktır. Akdeniz havzasında bulunan Türkler, İtalyanlar, Yunanlar, Araplar, Ermeniler ve Yahudiler arasında sıklıkla görülmektedir. Bu nedenle Türkiye’de de fark edilmektedir. Dünya kapsamında 10.000 hastası vardır.
Çekinik gen yolu ile aktarılmakta olan Akdeniz Ateşi, anne-babasında söz konusu mutasyon olan çocuklarda yer alabilir. Ancak sadece annesinde ya da babası taşıyıcı ise çocuk belirti vermeyebilir. Söz konusu hastalıktan sorumlu olan gen, 1997’den bu yana tanımlanabilmektedir.
Atağı başlatan fizyolojik etmenler bilinmemektedir. Ailevi Akdeniz ateşi MEFV genindeki mutasyon, enflamasyonun baskılanmasının önüne geçmektedir. Akdeniz ateşi nedir sorusunu yanıtladığımızı düşünüyoruz, peki bu hastalığın belirtileri nelerdir? Dilerseniz bu soruya bir göz atalım.
Akdeniz Ateşi Belirtileri Nelerdir?
Akdeniz Ateşi belirtileri genel olarak çocukluk zamanlarında oraya çıkmaktadır. Yakınmanın olmadığı zamanlarda, ataklar haline seyreder. Bunların sıklığı herkese göre değişebilmekte olup, bunların arasında tamamen sağlıklıdır.
Atakların süresi de kişilere göre farklılık gösterebilmektedir. Ancak ana hatlarıyla 12 saat ile 3 gün arasındadır. Bu sağlık sorununu yaşayan kişilerin yüzde 90’ın 20 yaş öncesinde meydana çıkar. Eklemleri tutan ertritik ataklar durumunda aylarca sürebilme durumları vardır.
Hastalarda vücudun zarla kaplı yerlerinde, karın, kalp zarı y ada akciğer zarı gibi yenileyen ataklar meydana gelir. Ayrıca ateş de yer almaktadır. Ancak bazı durumlarda ateşsiz biçimde de görülebilir. Bazı durumlarda kas ağrıları, cilt bulguları da görülebilir.
Bu hastalığı bulunduran kişiler bazı durumlarda uzun bir süreyi ataksız sürdürebilir. Bunları tetikleyen etmenler henüz bilinmemektedir. Ancak stres, enfeksiyon gibi etmenlerin olduğu düşünülmektedir. Hastanın çocuk olması durumunda sıklıkla çok hasta görünüm vardır. Günlük aktiviteler sürdürülememektedir.
Ataklar bazen çocukların okula gitmesini alıkoyacak şekilde olabilir. Akdeniz ateşi belirtileri ve bulguları genel hatlarıyla şu şekildedir;
- 38 derecenin üzerinde tekrarlayan ateş
- Şiddetli ve tekrarlayan karın ağrısı
- Eklem iltihabı, eklem problemleri
- Göğüs ağrısı
- Takipler esnasında kanda iltihap oranının yükselmesi
- Testis torbasında şişme
- Dizlerin altında, ayaklarda kırmızı döküntüler
Karın ağrısı ile ateş sonrasında sıklıkla acılı, şişmiş eklem problemleri gibi belirtiler görülmektedir. Akdeniz ateşi belirtileri birkaç gün ya da birkaç hafta içinde kaybolabilir. Ayak bileği ve dizler Ailevi Akdeniz Ateşi durumundan daha fazla etkilenir.
Bundan sonra el bileği, dirsekler, omuz ve kalça da etkilenebilir. Göğüs ağrısı genellikle tek taraflıdır. Ateşle beraber gözlenme özelliğine sahiptir.
Akdeniz Ateşi Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Ailevi Akdeniz Ateşi için hastalığın teşhisi, tedavisi, takibi gibi işlemler Romatoloji uzmanları tarafından gerçekleştirilmektedir.
Romatolojik hastalıklar, kan içerisinde net göstergeleri her zaman bulundurmamaktadır. Bu bakımdan diyabet gibi hastalıklara benzerdir. Ancak bunun ayırıcı bir özelliği de yer almaktadır. Bunlar yenileyici özelliği, tekrarlanmaları esnasında iltihaplanmaların yükselmesi, ataklar esnasında hastanın normal olması, uygun klinik belirtiler gibidir.
Akdeniz Ateşi belirtileri tanısı için genetik testler de yardım sunabilmektedir. Ancak buna karşılık kesini tanı verici bir kritere sahip değildir.
Akdeniz Ateşi Tedavi Yöntemleri
Her hastalığın tedavi yöntemleri başta hastalar ya da yakını o hastalığa sahip olanlar tarafından sıklıkla sorulmaktadır. Ailevi Akdeniz Ateşi ataklarını kontrol edebilmek için günümüzde kullanılan ilaç Kolşisin’dir. 1970’lerde geliştirilmiş olup, İnflamasyonu azaltmada, atakları önlemede destek olur.
Hap formunda alınmakta olan ilaç amiloidoz gelişimini önlemek için kullanılır. Söz konusu ilaç, çok sayıda hastada şiddeti azaltmada ya da atak sayısını düşürmede yardımcı olmuştur. Bu bakımdan hastaların yarısında nöbetlerin tamamen kaybolduğu belirtilmektedir.
Yüzde 30 ve 40 gibi oranında ise kısmi baskılanma olduğu, yüzde 10 kadarında ise tam kontrol sağlanamadığı söylenmektedir. Söz konusu ilaç tüm yaşam boyu kullanılmakta olup atak öncesi-sonrası değildir.
Akdeniz Ateşi Ateş Atakları Nasıl Azaltılır?
Akdeniz Ateşi belirtileri gösteren kişiler, tedavi yöntemlerine ek olarak ateş ataklarını azaltmak yahut önlemek için başka nelere dikkat etmesi gerektiğini de merak etmektedir. Bunlar genel hatları ile şu şekildedir;
- Uyku: Yeterli uyku almak, güçlü bir bağışıklık sitemine destek olmaktadır.
- Günlük rutin: Stresli durumlar söz konusu nöbetlerin tetiklenmesine neden olabilir. Dolayısıyla stresten uzak durulması şarttır.
- Egzersiz: Düzenli egzersizler yapmak stresi azaltırken, bağışıklığı da kuvvetlendirir.
- Beslenme: Bol meyve, sebze yemek; sağlıklı ve dengeli bir şekilde beslemek Ailevi Akdeniz Ateşi hastalarına tavsiye edilmektedir.
Bunlara ek olarak tedavi yöntemleri de doktorun belirttiği şekilde takip edilmelidir.
Kolşisin Nedir?
Ailevi Akdeniz Ateşi tedavisinde kullanılmakta olan Kolşisin, birçok yerde kullanılmaktadır. Gut ve Behçet hastalıklarında tedavi amaçlı da tercih edilmektedir. Kanser tedavisi için araştırılmakta olup, farklı romatizma hastalıklarının tedavisinde de tercih edilmektedir.
Kolşisin’in bir takım yan etkileri de vardır. Dar bir terapötik indeksi bulunmaktadır. Dolayısıyla aşırı doz almak, ciddi bir tehlike oluşturmaktadır. Dolayısıyla rastgele kullanımı yapılmamalı, doktor önerisiyle belirtilen şekilde kullanılmalıdır.
İlaç bir takım yaygın yan etkilere sahiptir. Bunlar ana hatlarıyla yüksek dozlarda mide, bağırsak rahatsızlıkları şeklindedir.
Şiddetli yan etkileri rabdomiyoliz, düşük kan hücreleri içerebilir. Aşırı dozda kullanımı ölümcül etkilere neden verebilir. Hamilelerde kullanılıp kullanılamayacağına dair net bilgiler yoktur. Dolayısıyla doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
Buna karşılık emzirme için güvenli olduğu söylenmektedir. Yine de hekim tavsiyesi ile kullanılması gerekir. Görülebilecek diğer yan etkileri mide bulantısı, şişkinlik, ishal ve karın krampları şeklindedir.
Akdeniz Ateşi Özellikleri Nelerdir?
Akdeniz Ateşi belirtileri genel anlamda bir takım özelliklere de sahiptir. Ailevi şekilde aktarılabilmektedir. Ancak bunun için hem annenin hem de babının taşıyıcı, hasta olması gerekir. Eğer bir ebeveyn hastaysa, taşıyıcıysa çocuğa aktarılmayabilir.
Akdeniz Ateşi genel anlamda Akdeniz Bölgesi ve çevresinde görülmektedir. Buna karşılık Karadeniz Bölgesi de bunlara girmektedir.
Ateşli nöbetlere sahiptir. Buna eklem ağrıları, göğüs ağrısı, karın ağrıları girebilir. Bazı durumlarda akut apandisit, karın ağrısı karışabilir. Şiddeti fazla olabilir. Amiloidoz denen hastalığa neden olabilir. Burada vücudun farklı organlarında amiloid maddesi birikir. Ardından farklı hastalıklar ortaya çıkar.
Bunlar genel hatlarıyla bilinç kayıpları, felç, böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği gibi farklılık gösterebilmektedir.
Akdeniz Ateşi Nedir? Akdeniz Ateşi Belirtileri Nelerdir? yazımızı incelediyseniz Sağlık kategorisine göz atmanızı tavsiye ederiz.
Kaynak: Wikipedia
