Başkale nerede? tarihimizin farklı yönlerini görmek isteyen kişilerin merak ettiği sorular arasındadır. Vanadokya Peri Bacaları gibi tarih kokan bir bölge hakkındaki tüm detayları yazımızda bulabilirsiniz.
Son zamanlarda adından sıklıkla söz edilen ‘Başkale nerede?’ diye soracak olursak ülkemizin Doğu Anadolu Bölgesinde bulunan Van iline bağlı, yaklaşık 57 bin nüfusa sahip oldukça gelişmiş bir ilçedir. Van ilinin İran’a sınırı olan ilçelerinden birisi olan Başkale’nin merkeze olan uzaklığı ise yaklaşık 113 kilometredir.
Yazıda Neler Var?
Başkale Nerede ve Nasıl Gidilir?
Eğer, Van iline gezi amaçlı bir yolculuk planınız varsa yapmanız gerekenlerin başında mutlaka ‘Başkale nerede?’ diye bir araştırma yaparak oraya gitmeniz olmalıdır. Rakım bakımından oldukça yüksek olan Başkale, yaklaşık 2600 metre yüksekliğe sahiptir. Turizm bakımından peri bacaları ve travertenler gibi kendine özgü ve doğal güzelliklere sahip Başkale ilçesinde yaşayan yerel halkın geçim kaynağı ise Van genelinde olduğu gibi tarım ve hayvancılıktır. Hayvancılık olarak özellikle küçükbaş hayvan beslenir. İç ve dış pazarlara canlı hayvan ticareti yapılır. Tarım olarak ise arpa, buğday ve patates önemli tarım ürünlerindendir. Mevcut iklim şartları elverişli toprakların kısıtlılığı nedeniyle tarımsal ürünler oldukça sınırlı kalmıştır. ‘Başkale nerede?’ sorusuna ek olarak ‘İlçeye ulaşım nasıl sağlanır?’ diye soracak olursanız ulaşım Van merkezinden araç vasıtası ile ortalama 2 saat sürmekte olup 113 kilometre uzaklıktadır. Güzergah olarak ise Van ilinden Hakkari ili Yüksekova ilçesi yolu üzerinde bulunmaktadır.
Başkale Tarihi
Doğu Anadolu’nun incisi Van Başkale, Urartu Devleti zamanında ‘Adamma’ ismi ile anılan bir yerleşim yeriydi. Burayı daha sonra Ermeniler Adamakert ismi ile andı. Birçok medeniyete dahil olan Başkale, 3. Yüzyılda Sasaniler’e, 6. yüzyılda Bizanslılara dahil oldu. Daha sonra Sökmenliler’e, Karakoyunlular’a ve Safeviler’e katıldı. Başkale yöresinin resmen Osmanlı’ya bağlanması 16. yüzyılda olmuştur. O dönemde Van Vilayetinin Hakkari sancağına kaza olarak bağlanarak ismi Elbak olarak anılan Başkale şu andaki ismini Cumhuriyet döneminde aldı. Başkale nerede mi? İspiriz Dağı eteğinde, büyük Zap suyu vadisinde konuşlanmış, gelişmekte olan bir yerleşim yeri.
Başkale Turizmi
Kültür turizmi açısından ‘Van Başkale nasıl bir yer?’ diye merak edenler için turizm açısından zengin, Kapadokya ve Pamukkale’de bulunup dünya harikaları arasında yer alan Peri Bacaları ile Travertenler bu güzide ilçede de bulunmaktadır. Burada bulunan Peri Bacalarının bulunduğu yer, yerel halk tarafından Vanadokya ismi ile anılmaktadır. Bunların dışında Başkale ilçesinde kalenin doğusundaki eğimli arazi üzerinde yer alan, giriş kapısı üzerinde bulunan yazıta göre 1653 yılında Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Başkale Pizan Hüsrev Paşa Medresesi; merkezi kubbeli, dörtlü yonca yaprağı planlı, kaburgalı bir kubbe ile örtülü, hafif kırmızım tırak taşlarla yapılmıştır. Yanal (Soradir) Kilisesi ve ilçeye bağlı Albayrak köyünde bulunan, Büyük Zap Vadisini gören bir tepe üzerine kurulmuş, yaygın bir inanışa göre Saint Bartholomeus ‘un mezarı üzerine 3. yüzyılda inşa edilen St. Bartholomeus Kilisesi de Van Başkale ilçesinde kültüre meraklı kişilerce ilgi çeken gezi yerlerindendir.
Vanadokya ve Travertenler
Şüphesiz kültür turizmi amacıyla yola çıkarak ‘Başkale nerede?’ diye soran kişilerin görmek isteyeceği yerlerin başında elbette ki Vanadokya ve Travertenler gelir. Tamamen doğal olarak oluşumu gerçekleşen bu yerlerin bölgeye çektikleri turist sayısı bir hayli fazladır.
Vanadokya
Van ili Başkale ilçesinde bağlı Yavuzlar köyünde bulunmaktadır. İlçenin merkezine yaklaşık 33 kilometre uzaklıkta bulunan, Yavuzlar Köyündeki volkanik oluşumlu Yiğit Dağı’nın püskürtmesiyle kayaçların, yağmur suyu ve rüzgârın aşındırmasıyla ortaya çıkan Peri Bacaları tıpkı Nevşehir ili Ürgüp İlçesinde bulunan Kapadokya bölgesine benzemesiyle yörede ün salmıştır. Bu sebeple de yerel halk tarafından Vanadokya olarak adlandırılan ve her yıl özellikle yaz aylarında yoğun olarak yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır. Ayrıca son yıllarda görülen yağışların da etkisi ile birlikte metrelerce uzunlukta çok sayıda tünel ve mağara ortaya çıkmış ve ilgi odağı olmuştur. Vanadokya, bünyesinde yaklaşık olarak 17 bin peri bacası barındırdığı belirtilir. Ortalama 20 kilometrelik bir alana yayılmış olan peri bacalarının olduğu yerde 12 tane oyma evi ve 35 tane mağara olduğu bilinmektedir. Kalenin doğu tarafında eğimli arazi üzerinde yer edilen medrese, giriş kapısında bulunan üzerindeki yazıta göre, 1653 senesinde Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. ‘Van Başkale nerede?’ diye başlanılan güzergah, turistlerin bölgede seyahat konusunda sıkıntı yaşamamaları için köy yolu tamamen asfaltlanmıştır. Ancak bölgede görülen en büyük eksiklik ise dinlenme ve konaklama için herhangi bir tesisin bulunmamasıdır. 20 kilometrelik bir alanın yalnızca bir günde gezilmesinin zor olduğunu var sayarsak kültür turizmi sevdalıları için bölgeye yakın bir yerde tesis kurulması olumlu sonuçlar doğuracaktır.
Travertenler
Şüphesiz traverten deyince akla ilk gelen Pamukkale olacaktır. Ancak Van Başkale de bu konuda devreye giren ikinci bir yerdir. Ülkemizin saklı güzelliklerinden olan Başkale Travertenleri yurdumuzun pek bilinmeyen güzel köşelerinden birisidir. Şehir merkezine 145 kilometre, Başkale ilçesine 35 kilometre uzaklıkta bulunan Dereiçi Mahallesi bu güzelliğe ev sahipliği yapmaktadır. Belki Pamukkale kadar geniş bir alana yayılmamış ve geniş bir kitleye hitap etmemiş olabilir. Ancak son zamanlarda gerek yöre halkının gerekse de yerli ve yabancı turistler tarafından yeni yeni keşfedilmiş bir yer olarak kayıtlara geçmektedir. Özellikle yurt içi bir gezi planı düzenleyen doğaseverlerin ‘Başkale nerede?’ diye sorarak bu bölgeyi rotalarına eklemeleri eşsiz bir gezi için güzel bir adım olacaktır. Oluşumu konusunda gizemini sürdürse de, tahminen yer altında bulunan sıcak su ve karbondioksitin birleşerek bir asit oluşturduğu ve bu asitin; toprağın altındaki mermeri ve kireç taşı gibi kayaçları erittiğini söylemek mümkün. Bunun sonucunda da yer altındaki basınçla yüzeye taşan kayaçlar, katılaşarak travertenleri oluşturuyor.
Medeniyetler şehri Van’ın 13 ilçesinden biri olan Başkale öncelikle daha çok keşfedilmeyi, önemsenmeyi ve gelip görülmeyi hak eden saklı bir diyardır.
Başkale Nerede? Vanadokya Peri Bacaları Hakkında Detaylar yazımızı beğendiyseniz daha fazla yer görmek için Seyahat kategorimizi incelemenizi tavsiye ederiz.
