Borsa terimleri nelerdir? Borsada, bilmemiz gereken birçok terim vardır. Terim, sözlük anlamı olarak özel bir alanla ilgili kelime veya ifadelerdir. Borsada muhtemelen daha önce duymadığınız ilginç terimlerle karşılaşacaksınız ve bunları öğrenmeniz muhtemelen az zaman almayacaktır. Bu içerikte size yardımcı olabilecek borsa terimleri ile alakalı bilgilendirme yapacağız.
Yazıda Neler Var?
Herkesin Bilmesi Gereken Borsa Terimleri
Borsa Nedir?
Herhangi bir kıymetli senet, kâğıt ve tahvil alıcı ve satıcılarının bir araya gelip buluştuğu pazaryeri.
Temettü Nedir?
Şirketlerin bir dönem içerisinde elde ettikleri kardan yatırımcılarına pay vermesi. Bir çok şirket elde ettiği karı yatırımcılarına yani bir nevi şirket sahiplerine dağıtmaktadır. Bazı şirketler temettü ödemese de önemli sayıda şirket bu ödemeyi yapar. Temettü, ingilizcede dividend demektir ve divide kelimesinden gelir. Divide, bölmek ayırmak demektir, dividend ise bölünmüş, ayrılmış pay anlamındadır.
İşlem Saati Nedir?
Borsada alım ve satım işlemlerinin yapıldığı saat dilimi veya dilimleri.
Fiyat Kazanç Oranı Nedir?
Bir şirketin bir yılda elde ettiği karın, şirketi kaç senede satın alabilecek durumda olduğunu gösteren orandır. Bu oran ne kadar küçükse, o hisse o kadar ucuzdur. Tabi F/K düşük olmasının çok makul nedenleri de olabilir ve yatırım fırsatı olmayabilir. Örneğin 6 F/K dediğimiz zaman, 600 milyon TL’lik şirketin yıllık kazancı 100 milyon TL demek oluyor.
Piyasa Değeri Nedir?
Piyasa değeri, şirketin tüm varlıklarının değeridir. Örneğin bir havayolu firması düşünün, 20 tane uçağı var, çeşitli araçlara sahip toplamda 1 milyar dolarlık varlığı var. İşte bu durumda şirketin piyasa değeri 1 milyar dolar olur. Ancak piyasa değeri, şirketin 1 milyar dolar ettiği anlamına gelmez, daha az veya daha fazla edebilir.
Defter Değeri Nedir?
Şirketin borsada satıldığı değerdir. Defter değeri gerçek değer değildir, sadece bir fiyatlama ya da değer biçilmedir. Örneğin bir şirketin 1 milyar dolar varlığı olsa bile defter değeri 300 milyon dolar olabilir, bunun nedeni şirketin 700 milyon dolar borcu olması ya da 700 milyon dolar kaybetmiş olması gibi durumlar olabilir. Ayrıca defter değeri geleceğe ilişkin bir fiyatlama da sunar. Örneğin şirket karını 10 kat artırmayı bekliyorsa bu durumda şirketin defter değeri 10 kat yükselebilir, ancak karı ve varlıkları aynı kalabilir.
Borsa İçi Terimler
Broker Nedir?
Herhangi bir firmaya veya devlete bağlı olmadan hisse senedi aldırıp, sattıran kişiye denir. Lisanslı olan bu kişiler kolaylıkla senet aldırıp sattırabilir.
Öz Sermaye Nedir?
Şirketin %100 kendine ait olduğu mal ve mülklerin değerine denmektedir. Örneğin bir şirketin 1 milyar dolar değerinde uçakları olsun, ancak 200 milyon dolar da borcu var. Bu durumda şirketin özsermayesi 800 milyon dolardır.
Halka Arz Nedir?
Şirketlerin borsaya açılabilmek için fiyat belirleme-satışa hazırlık yapılan bölüm.
Günlük Emir Nedir?
24 saat geçerliliği olan alış veya satış emrine denir.
Net Kar Nedir?
Şirketlerin bir dönemde elde ettiği gelirin yüzde yüz sahiplerine kalan kısmıdır. Örneğin bir şirketin 500 milyon lira geliri olsun, şirket bu satışı yapabilmek için 350 milyon liralık ürün almıştı, toplamda 150 milyon lira kar etti. Ancak işletme faaliyetleri, maaş ödemesi, kira ödemesi, vergi ödemesi gibi giderler çıktıktan sonra net olarak kalan kar miktarı 30 milyon lira oldu. İşte bu kara net kar deriz.
Brüt Gelir Nedir?
Brüt gelir, satış gelirinden o satışın maliyeti çıkarıldıktan sonra bulunur. Örneğin 70 milyon liraya satın aldıkları ürünleri 100 milyona sattıkları zaman 30 milyon lira brüt gelir elde ederler.
Hisse Senedi Nedir?
Bir şirketin yatırım toplayabilmek amacıyla sattığı sembolik kağıttır. Her bir hisse kâğıdı, şirkette belirli bir payı temsil eder. Örneğin 100 lira değerinde şirket 1 liralık senet satıyorsa, bu durumda her bir senet, şirketin %1’ini satın almayı temsil etmektedir.
Açığa satış: Yatırımcının elinde olmayan hisse senedinin ödünç alınarak satılması ve istenilen fiyattan geri alınması işlemidir. Bu işlemde bir broker ya da bankanın elinde bulunan hissenin satılmasını sağlarsınız, örneğin işlem emrini 17,00’den verirsiniz ve 15,20’den geri alacağınızı söylersiniz. Hisse senedi fiyatı 15,20’ye geldiğinde broker aradaki zarar farkını size öder ve düşüşten para kazanırsınız.
Diğer Terimler
Endeks Nedir?
Hisse senetlerinin çeşitli kategorilere ayrılarak performanslarının ölçüldüğü finansal enstrüman. Örneğin bankacılık endeksi denildiğinde banka hisseleri toplanıp performansı ölçülür.
İşlem Komisyonu Nedir?
Aracı kurumun, borsada yaptığınız işlemlerden aldığı ücrete işlem komisyonu denir. Aracı kurumlar bu şekilde para kazanmaktadır. Örneğin binde 1 komisyon anlaşmanız varsa, 10 bin liralık senet alışı için 10 TL, satışı için de 10 TL olmak üzere toplam 20 tl komisyon ödersiniz.
Borsa Terimlerini Bilmek Neden Önemli?
Birçok kişi, borsa terimlerini öğrenmenin neden önemli olduğunu bilmek ister. Herkesin bilmesi gereken borsa terimleri genelde en temel terimlerdir. Bu terimler zaten sağlıklı bir işlem yapabilmek için çoğu zaman bilmemiz gereken terimler. Çünkü endeksin ne anlama geldiğini bilmeden, temettü nedir, işlem komisyonu nedir, broker kimdir ne iş yapar bilmeden kesinlikle sağlıklı bir yatırım olmaz. Bunları öğrenmek, yatırımınızı çeşitli ve kaliteli yapabilmek için en önemli verilerden biri sayılabilir. Ayrıca yatırımlarınızdan kazanacağınız parayı da borsadaki bilgininizin yüksek oranda belirlediğini söyleyebilirim. Bu nedenle mutlaka bu terimleri öğrenin.
Borsa Terimleri Nelerdir? İşte Herkesin Bilmesi Gereken Borsa Terimleri yazımızı okuduysanız Borsa Kitapları ve Filmleri yazımıza da göz atabilirsiniz.
