Borsada en çok yapılan hatalar nelerdir? Borsa, çeşitli finansal enstrümanların alınıp-satıldığı yerdir. Hisse senedi borsası da bunlardan biri. Hisse senedi borsası, hisse senetlerinin alınıp satıldığı yer. Birçok yatırımcı büyük küçük demeden paralarını borsada değerlendiriyor, ancak özellikle küçük yatırımcılar çok fazla hata yapıyor. Çünkü bu kişiler genelde genç, eğitimsiz ve yoksullar. Dolayısıyla borsadan zengin olmak gibi beklentilere sahipler.
Yazıda Neler Var?
Borsada En Çok yapılan Hatalar
Hemen Zengin Olmayı Beklemeyin
Borsada en çok yapılan hatalar arasında listemizde hemen zengin olma beklentisi var. İki saniye oturup düşünün, borsaya 10 bin lira yatıracaksınız ve bu para bir senede 2 milyon lira olacak, sizce bu mümkün mü? Evet mümkün, peki siz yapabilir misiniz? Bu alanda profesyonel misiniz? Eğitim aldınız mı? Yoksa kumar gibi şansınıza mı güveniyorsunuz? İşte böyle bir durumdaysanız hemen zengin olmanız neredeyse imkânsız, hatta profesyonel bile olsanız, 10 bin lirayı bir yılda 5 milyon yapmak ancak çok nadir gerçekleşebilecek bir yatırım becerisidir.
Borsa Uzun Vadeli Yatırım Aracıdır
Borsada günlük, haftalık alım-satım yapmak profesyonel bir iştir. Yatırım süresini kısalttıkça gereken eğitim ve tecrübe ihtiyacı artar. Bu nedenle ne kadar uzun vadeli yatırım yaparsanız o kadar çok kazanırsınız. Uzun vadeli yatırım için çok ciddi tecrübe ve eğitim gerekmemektedir. Ayrıca borsada spekülatörler dolu olduğu için, mutlaka dikkat etmelisiniz. Kısa vadeli yatırımı genelde spekülatorlar ve manipülatörler yapar. Özellikle ufak bir şirkete yatırım yapıyorsanız, ekstra dikkat etmeniz gerekiyor.
Borç Parayla İşlem Yapmak
Borsada borç para ile işlem yapmak en sık yapılan hatalardan biridir. Çünkü borç olarak aldığınız para, özellikle TL dışı bir para birimi ise, borsa size yeterli getiriyi sağlamadığında sorun yaşarsınız. Borç parayı bankadan kredi olarak aldıysanız, bu durumda kredi faizinden yüksek bir getiri elde etmek, bir de paranızı enflasyona karşı korumak zorundasınız. Örneğin 100 bin TL kredi çektiniz diyelim, sene sonunda 15 bin TL faiz ödeyeceksiniz. Bu durumda 115 bin TL’nin üzerinde kazanmak zorundasınız.
Kahvehaneden Hisse Tavsiyesi Almak
Kahvehane burada işin şakası, eğitimsiz, memur veya asgari ücretli insanlardan hisse tavsiyesi almayın. Çünkü kendine fayda sağlayamamış birisi size ne fayda sağlayabilir ki, değil mi? Buna dikkat edin, hatta zengin birinden bile tavsiye almayın çünkü eğer az zenginse, ondan önce birçok kişi o hisse ile ilgili haberi duymuş ve hisseyi fiyatlamışlardır.
Araştırın
Borsada kazanmanın tek bir formülü var, o da hisse araştırması yapmak. Yeterince hisse araştırması yapmadan bir hisse senedi almayın. Çünkü, karşınızda onlarca fırsat varken gidip en kötü fırsatı satın alabilirsiniz. Ayrıca şirketin patronu kimdir, ne iş yapar? Şirketin patronu güvenilir biri midir? Son yatırımları nelerdir? Daha önce aldıkları yatırım ve kredileri boşa harcamışlar mıdır? Personel yapısı nedir? Altyapısı nedir? Bunları çok ama çok iyi bir şekilde öğrenmelisiniz. Aksi takdirde yeteri kadar başarı şansı elde etmeniz mümkün değil. Araştırma, her şeyde olduğu gibi borsada da çok önemlidir.
Günlük Alım-Satım Yapmayın
Günlük alım-satım yapmak profesyonellerin işidir. Biliyorsunuz ki, vadeyi kısalttıkça daha çok deneyim gerekir demiştik. Peki neden? Çünkü vade kısaldıkça o hissenin fiyatına etki eden faktör sayısı artar. Örneğin, 5 yıl vade için bir hisse senedi alacaksanız, o halde Rusya Ukrayna savaşı bitecek mi diye düşünmenize gerek kalmaz, faizler ne olacak, şirketin patronu değişecek mi diye düşünmenize gerek kalmaz. Günlük alım-satım yaparsanız, bunların hepsini düşünmek zorundasınız.
Ayrıca borsada günlük al-sat yaptığınız zaman o günkü olaylara göre değerlendirme yapmanız gerekir, ancak şirketin eskiden beri gelen bir finansman krizi vardır, ya da şirketin patronu aniden değişir yerine kötü biri gelir, ancak belki de iyi yönetecektir. Bu gibi etkenler borsada kazanma ihtimalinizi azaltacaktır ve daha çok deneyim-tecrübe gerektirecektir.
Hisselerle Aranızda Duygusal Bağlar Oluşturmayın
Bu uzun vadeli yatırımcılarda görülen bir hatadır. Bir hisse senedi kendisine yıllarca kazandırdı diye onu satmak istemez, bağlanır. Ya da yıllarca o hisseyi portföyünde tuttu diye satmaya kıyamaz. Bu nedenle satmaz, işte bu gibi şeyler maalesef kişinin zarar etmesine sebep olmaktadır. Hisselerle aranızdaki duygusal bağı olabildiğince düşürün ve hatta hiçbir bağlantı kurmamaya çalışın.
Satış Hedefinin Olmaması
Bir hisse senedini aldıysanız onun ucuz olduğunu düşünmüşsünüzdür, haliyle satacağınız zaman da onun ucuz olmadığı bir fiyatı belirlemelisiniz. Doğal olarak hisseyi alır almaz kafanızda satacağınız fiyat belli olmalıdır, aksi takdirde ben aldım rastgele satarım gibi bir düşünceyle hareket ederseniz çok ciddi zararlar edebilirsiniz.
Tek Bir Hisse Senedi Almak
Tek bir hisse senedi almak yüksek risk demektir. Riski düşürebilmek için birden fazla senet almalısınız. Çünkü hisse senetleri çok doğal bir şekilde de fiyatlardan etkilenebilir ve düşebilir. Bu nedenle mutlaka tek bir hisse senedi almayın. Hatta birbirine zıt olan sektörlerden senet almak faydalı olabilir.
Yani bir sektör yükseldiğinde başka bir sektörün işlerini azaltıyorsa ve siz iki sektörden senet alıyorsanız, yatırımlarınızdan kar etme olasılığınız düşse de zarar etme olasılığınızı da azaltırsınız ve doğal olarak sorun yaşamazsınız. Eğer çok riskli senetler aldıysanız, BIST 30’dan birkaç potansiyel senet seçip yatırım yapabilirsiniz. Örneğin BIMAS veya TUPRS gibi yatırım fırsatı gördüğünüz veya başka hisse de olabilir, bu gibi hisseleri alıp portföyünüzü dengeleyebilirsiniz.
Borsada en çok yapılan hatalar başlıklı yazımızı beğendiyseniz Borsa Nasıl Öğrenilir? Borsa Öğrenmek İstiyorum Diyenler Ne Yapmalı? yazımıza da göz atabilirsiniz.
