Kansızlık (Anemi) Nedir? Kansızlığa Ne İyi Gelir?

Kansızlık (anemi) nedir? kan dolaşımındaki kırmızı kan hücrelerinin miktarı düştüğünde anemi gelişir. Anemi, sağlıklı kırmızı kan hücresine sahip olunmayan bir hastalıktır. Genellikle vücudun sağlıklı kırmızı kan hücreleri oluşturma kapasitesi başka bir durum nedeniyle tehlikeye girdiğinde veya kırmızı kan hücresi yıkımı veya kaybı aşırı yüksek olduğunda olur.

Anemi, dünya nüfusunun yüzde 24,8’inden fazlasını etkiler. Okul öncesi çocuklar en savunmasız olanlardır ve dünya genelinde bu yaş grubunda aneminin yüzde 47 oranında geliştiğine inanılmaktadır. ‘Kansızlık (anemi) nedir?’ sorusuna verilen yanıt şudur; kanda yetersiz sağlıklı kırmızı kan hücreleri veya hemoglobin olduğunda meydana gelen bir hastalıktır.

Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde oksijen taşıyan moleküldür. Anemi semptomları, vücutta çok az veya anormal kırmızı kan hücresi olduğunda veya hemoglobinler anormal veya düşük olduğunda ortaya çıkar. Yorgunluk ve halsizlik gibi anemi semptomları, vücut dokularına dağıtılan oksijen eksikliğinden kaynaklanır. ‘Kansızlık (anemi) nedir?’ öğrendiğimize göre, sıra kansızlığın neden olduğunu öğrenmeye geldi.

Kansızlık (Anemi) Nedir? Kansızlık Neden Oluşur?

Hayatta kalmak için vücudun kırmızı kan hücrelerine ihtiyacı vardır. Demir molekülleri içeren karmaşık bir protein olan hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunur. Hemoglobin molekülleri oksijeni akciğerlerden vücudun geri kalanına taşır. Kan yeterince kırmızı kan hücresi içermediğinde anemi gelişir. Kırmızı kan hücrelerinin miktarındaki azalmaya çeşitli hastalıklar ve durumlar neden olabilir. Bu azalma kansızlık tedavisi ile çözülebilir. Aneminin çeşitli biçimleri vardır ve hiçbiri neden olmaz. Bazen nedenleri tam olarak belirlemek zor olabilir. Peki, anemiye tam olarak ne sebep olur? Aşağıdakiler aneminin nedenlerinden bazılarıdır:

• Vücudun yeterli kırmızı kan hücresi oluşturamaması,
• Kanama sonucu artan kırmızı kan hücresi kaybı,
• Vücuttaki kırmızı kan hücresi yıkımı normalden daha hızlı gerçekleşmesi,

Gibi nedenler hastalığa sebebiyet verir. Çeşitli anemi formlarının nedenleri değişir. Farklı anemi biçimlerinin nedenlerinden bazıları şunlardır:

• Demir Eksikliği Anemisi: En sık görülen anemi türü demir eksikliği anemisidir. Vücuttaki bu vitamin eksikliği, demir eksikliği anemisine neden olur. Demir, kırmızı kan hücrelerinin ihtiyaç duyduğu hemoglobini üretmek için kemik iliği tarafından gereklidir. Yetersiz demir varsa hemoglobin oluşturulamaz. Demir takviyesi almayan birçok hamile kadın bu tür anemiden mustariptir. Demir eksikliği anemisine şiddetli adet kanaması, mide ülseri ve malignite neden olabilir.
• Vitamin Eksikliğinden Kaynaklanan Anemi: Vücudun yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresi yapmak için demire ek olarak folat ve B12 vitaminine ihtiyacı vardır. Bu vitaminlerden yoksun bir diyet kırmızı kan hücresi oluşumunda bir azalmaya yol açabilir. Ayrıca, yeterli B12’ye sahip bazı insanlar, bağırsaklardaki vitamini emiliminde zorluk çekerler. Yaygın olarak pernisiyöz anemi olarak bilinen B12 vitamini eksikliği anemisi malabsorpsiyondan kaynaklanabilir.
• Kronik Hastalık Anemisi: Kanser, HIV/AIDS, romatoid artrit, böbrek hastalığı ve Crohn hastalığı gibi bazı inflamatuar bozukluklar kırmızı kan hücresi sentezini engelleyebilir.
• Aplastik Anemi: Çok rastlanılmayan ancak ölümcül denilebilecek bir anemidir. Vücudun yeterince kırmızı kan hücresi üretememesinden kaynaklanır. Enfeksiyonlar, bazı ilaçlar, otoimmün hastalıklar ve tehlikeli maddelere maruz kalma aplastik aneminin nedenleridir.
• Kemik İliği Hastalığının Neden Olduğu Anemi: Anemi, lösemi ve miyelofibroz dahil olmak üzere kemik iliğinde kan hücresi gelişimini etkileyen çeşitli bozukluklardan kaynaklanabilir. Bu maligniteler ve kanser benzeri hastalıkların orta veya ciddi sonuçları olabilir.
• Hemolitik Anemiler: Kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sentez oranını aştığında ortaya çıkar. Birkaç kan hastalığı, kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasında artışa neden olur. Hemolitik anemi kalıtsal olabilir veya yaşamın ilerleyen dönemlerinde gelişebilir.
• Orak Hücreli Anemi: Kalıtsal olan bir tür hemolitik anemidir. Düzensiz orak şeklinde kırmızı kan hücrelerine yol açan kusurlu bir hemoglobin tipinden kaynaklanır. Bu düzensiz oluşturulmuş kan hücreleri çok erken ölür. Bu, kalıcı bir kırmızı kan hücresi eksikliği ile sonuçlanır.

Kansızlığın Belirtileri Nelerdir?

Anemi semptomları, aneminin türüne ve derecesine ve ayrıca kanama, mide ülseri, menstrüasyon güçlükleri veya kanser gibi altta yatan sağlık sorunlarına göre farklılık gösterir. Altta yatan sorunların spesifik göstergeleri sıklıkla anemi semptomlarından önce tespit edilir. Vücut ayrıca aneminin erken belirtilerini telafi etme konusunda son derece yeteneklidir. Anemi orta düzeydeyse veya zamanla yavaş yavaş gelişiyorsa hiçbir belirti olmayabilir.  ‘Kansızlık (anemi) nedir?’ soruna cevap bulmuştuk. Sırada bu hastalığın belirtilerini öğrenmekte. Aşağıdaki anemi hastalığının belirtileri çeşitli anemi türlerinde ortaktır:

• Yorgunluk ve enerji kaybı yaygındır,
• Özellikle aktivite sırasında hızlı veya düzensiz olan bir kalp atışı vardır,
• Nefes almada güçlük,
• Göğüste rahatsızlık
• Baş ağrısı, baş dönmesi, solgunluk,
• Bacak krampları
• Uykusuzluk hastalığı,

Bu hastalığın belirtilerindendir. Diğer belirgin semptomlar da şöyledir:

• Demir eksikliği anemisi: Kağıt, buz veya toprak gibi olağandışı nesneleri tüketme dürtüsünün yanı sıra kaşık çivi olarak bilinen tırnakların yukarıya doğru kıvrılması ve ağzın köşelerinde yarıklar ile karakterizedir.
• B12 Vitamin eksikliği: Ayak ve el uyuşması, dokunma kaybı, sallanma veya yürümede zorluk, kol ve bacaklarda sertlik, sakarlık, bunama B12 vitamini eksikliğinin belirtileridir.
• Kronik Kurşun Zehirlenmesi Anemiye Neden Olur: Mavi-siyah diş eti çizgisi, mide rahatsızlığı, kabızlık ve kusma gibi belirtiler vardır.
• Hemolitik anemi: Zaman içinde kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasının neden olduğu anemi çeşididir. Cildin ve gözlerin sararması, kahverengi veya kırmızı idrar, bacak yaraları, çocuklukta bilişsel gecikme, safra taşı oluşum belirtileri gösterir.
• Orak Hücre Hastalığı: Yorgunluk, enfeksiyona yatkınlık, çocuklarda büyüme ve gelişmede yavaşlama ve özellikle eklemler, karın ve uzuvlarda yoğun ağrı dönemleri belirgim

Kansızlığa Neler İyi Gelir?

Anemi, bağışıklık sistemini zayıflatarak kişiyi enfeksiyonlara ve iltihaplı hastalıklara karşı daha duyarlı hale getirir. Kansızlık tedavisi için yeterli miktarda C vitamini bağışıklık sistemini güçlendirir ve demir emilimine yardımcı olur. C vitamini gereksinimlerini karşılamak için her gün portakal yiyin veya bir bardak limon suyu için.

Ispanak, kereviz, hardal yeşillikleri ve brokoli gibi klorofil içeriği yüksek yeşil sebzeler zengin bir demir kaynağıdır. Ispanağı çiğ yemektense pişirmek daha iyidir. Çünkü çiğ ıspanaktaki oksalik asit vücuttaki demir emilimini engelleyebilir. En iyi kansızlık ilacı taze pancar veya nar suyu mükemmel bir kan güçlendirici ve temizleyicidir. Folik asit de pancarda bol miktarda bulunur. Susam tohumları, özellikle siyah susam tohumları, mükemmel bir demir kaynağıdır.

Kansızlık Tedavisi Nasıl Yapılır?

Anemi çeşitli yaklaşımlar kullanılarak tedavi edilebilir. Hepsi kırmızı kan hücresi sayısını arttırmayı amaçlar. Kansızlık tedavisi sürecinde bu durum, kan tarafından taşınan oksijen miktarı artar. Tedavi aneminin türü ve nedenine göre belirlenir.

• Demir eksikliği anemisi için demir takviyesi veya diyet ayarlamaları Demir eksikliği kan kaybından kaynaklanıyorsa, kanamanın kaynağı belirlenmeli ve tedavi edilmelidir.
• B12 eksikliğinden kaynaklanan anemi, diyet takviyeleri ve B12 enjeksiyonları ile tedavi edilir.
• Talasemi tedavisi folik asit takviyeleri, dalak rezeksiyonu ve bazı durumlarda kan nakli ve kemik iliği naklini içerir.
• Kronik anemi, altta yatan önemli bir kronik rahatsızlıkla bağlantılıdır. Spesifik bir tedavisi yoktur ve altta yatan durum odak noktasıdır.
• Aplastik anemi, kan nakli veya kemik iliği nakli ile tedavi edilir.
• Orak hücreli anemi oksijen, ağrı kesiciler ve intravenöz sıvı takviyesi ile tedavi edilir. Bazen antibiyotikler, folik asit takviyeleri ve kan nakli gerekir.
• Hemolitik anemisi olan hastalar, kırmızı kan hücresi yıkımını kötüleştiren ilaçlardan kaçınmalıdır. Kansızlık tedavisi için kişiye kan hücrelerini yükseltecek ilaçlar reçete edilir ve enfeksiyonlar tedavi edilir.

Kansızlık (Anemi) Nedir? Kansızlığa Ne İyi Gelir? yazımızı işinize yaradıysa Kan Şekeri Yükselmesi Belirtileri Nelerdir, Nasıl Anlaşılır? yazımıza da göz atmalısınız.