Klimayı kim icat etti, nasıl çalışır ve tarihi gelişim süreci nasıl olmuştur? Yaz aylarının olmazsa olamazı klima hakkında bilmek istediğiniz ne varsa yazımızda bulabilirsiniz.
Ülkemizin genel anlamda yaz aylarında yüksek sıcaklıklara sahip olduğunu hepimiz biliyoruz. Bu yüksek sıcaklıklar sebebiyle pek çok serinleme yöntemine ihtiyaç duyuyoruz. ‘Klimayı kim icat etti?’ konusu kapsamında şunu söyleyelim. Bu serinleme hissine ulaşmanın en hızlı ve etkili yöntemlerinden bir tanesi ise klimadır.
Yüksek etki sağlayan klimalar pek çok insanın yaz aylarının kurtarıcısı olmaktadır. Daha çok serinleme amacıyla kullanılan klima, zaman zaman sıcaklıklarının düşük olduğu bölgelerde ısınmak için de kullanılabilmektedir. Sadece yazın değil kışın da iş gören klimalar ılıman yerlerin temel ısınma kaynağı olarak tercih edilebilmektedir.
Peki yıllardan beri hayatımızın içerisinde olan klimaların kim tarafından nasıl bulunduğunu biliyor musunuz? Eminiz ki birçok kişi klimanın nasıl ortaya çıktığını merak etmiştir. Gelin hep beraber bu merakı giderelim ve klimanın tarihçesini öğrenelim. Ayrıca ‘klimayı kim icat etti?’ sorusunu birlikte cevaplayalım.
Yazıda Neler Var?
Klimanın Tarihçesi
Öncelikle klimanın icat edilmesinin 1900’lü yıllara tekabül ettiğini söyleyenler vardır. Ancak bu söylem tam anlamıyla yanlıştır. Çünkü klimanın tarihi 1500’lü senelere dayanmaktadır. Bu konu hakkındaki ilk çalışmayı Leonardo da Vinci yapmıştır. Milattan sonraki 1500’lü senelerde bu çalışmaya koyulmuştur. Milano dükü olmasının yanında patronu da olan kadının odasını serinletmek adına fan icat etmiştir. Bu fan su ile çalışıyordu.
Dolayısıyla ‘klimayı kim icat etti?’ sorusuna geçmeden önce ilk adımların 1500’lü senelerde yaşandığını söylememiz yanlış olmayacaktır. Çünkü Leonardo da Vinci’nin bulduğu bu yöntem kapalı bir alanın şartlarını otomatik bir şekilde değiştirmiştir. Bu klimanın filizlenmesini sağlayan ilk adımdır.
Tavandan asılı yelpazenin de ilk defa Hindistan’da kullanılması benzer bir durum olarak bilinir. Bu sistemler günümüzdeki klima sistemleri ile karşılaştırıldığında çok daha ilkel mekanizmalar olarak görülmektedir. Ancak o dönemlerde ortamın havasını kontrol etmesi nedeniyle bu çalışmalar önemli icatlar arasında yer almaktadır.
Dünyanın İlk Endüstriyel Tipi Soğutma Makinesi
19. yüzyıla geldiğimizde ise vantilasyon ve merkezi ısıtmanın epey bir aşama kaydettiği bilinmektedir. Fan, kazan, radyatör gibi iklimlendirmeyle ilgili mühim ürünlerin buluşu bu dönemde gerçekleşmiştir. Ayrıca 1844 senesinde Amerika’daki bir hastanenin müdürü olan John Gorrie, ilk soğutma makinesi projesini duyurmuştur. Böylelikle 1851 senesine kadar tam 8080 hastanın bağışıyla dünyanın ilk endüstriyel tipi soğutma/klima makinesini bulmuştur.
Ayrıca ‘Klimayı kim icat etti?’ başlığı kapmasında Gorrie’nin makinesi hakkında daha sonra birtakım iyileştirmeler yapıldığını söyleyebiliriz. Aynı zamanda pistonlu kompresörün bulunduğunu da dile getirelim. Bununla birlikte buz ve balık işleme makineleri, et paketleme işleri endüstride bir yere sahip olmuştur.
Günümüzde ev ve iş yerleri gibi pek çok alanda kullandığımız klimaların buluşu ise 1900’lü senelerin başına dayanmaktadır. O halde gelin klimanın buluşunda yaşanan süreçleri hep birlikte yakından inceleyelim. Bu kadar yararlı bir mekanizmayı üreten mucit kimmiş beraber öğrenelim.
Klimayı Kim İcat Etti?
Klima sistemlerini geliştirmede öncü yani ‘klimayı kim icat etti?’ sorusunun cevabı olan kişi Willis H. Carrier adlı mucittir. Carrier 1876 senesinde doğmuş ve 1950 senesinde vefat etmiştir. Bu hayattan ayrılmadan önce gelecek ve insanlık için önemli olan bir ürün icat etmiştir.
New York’ta gözlerini açan Carrier, 1901 senesinde Cornell denilen üniversitenin mühendislik departmanından mezun olmuştur. Makine mühendisliği diplomasına sahip olan Carrier, mezuniyetinin hemen sonrasında klimayı bulmuştur.
Bilinin manadaki modern klima ilk olarak bu mucit sayesinde ortaya çıkmıştır. Carrier, icat ettiği klimanın patentini 2 Ocak 1906 tarihinde almıştır. Ayrıca bu konu hakkında patent alan ilk kişi olmuştur. İşleri giderek büyüten Carrier, 1915 senesinde bir mühendislik şirketi kurmuştur.
Sene 1930’u gösterdiğinde ise Carrier’ın şirketi ile York Isıtma ve Havalandırma şirketi bir araya gelmiştir. Böylelikle ‘klimayı kim icattı?’ başlığı kapsamında, Carrier şirketinin daha fazla geliştiğini söyleyebiliriz.
Willis H. Carrier Klimayı Nasıl Buldu?
Klimanın kim tarafından icat edildiğini dile getirdiğimize göre Carrier’ın bu klimayı nasıl keşfettiğine bakalım. Keşfetmesinde etkili olan olay, her sabah tren istasyonunda şahit olduğu bir duruma dayanmaktadır. Her gelişinde tren istasyonunda bulunan sisi gören Carrier, bu sisin nasıl dağıldığı hakkında düşünmeye başlar. Uzun süre bunun üzerine düşündükten sonra sisin yok edilmesi için nem seviyesinin düşürülmesi gerektiği sonucuna varır.
Carrier, aklına yatan bu fikir sonrasında kendini tam olarak bu işe adar. Bu konudaki ilk önem taşıyan adımını 1904 senesinde hava işlem cihazı adı ile atmıştır. Bu sayede ‘klimayı kim icat etti?’ başlığı kapsamında ünlü mucidin dikkatleri üzerine çekmeyi başardığını söyleyebiliriz.
1904 senesi ile beraber Carrier klimayı devamlı olarak geliştirmiştir. 1913 yılında günümüzdeki klimalara benzer olan en yakın protip çalışmalarını sağlamıştır. Aynı zamanda ilk ev tipi klimanın yapılması ve kullanıma hazır bir hale getirilmesi 1926 senesine kadar sürmüştür.
Klima Nasıl Çalışır?
Klimalar belli bir ilkeye göre çalışmaktadır. Bu ilke, gazlar sıvı formuna geçerken ısı verir, sıvılar gaz formuna geçerken ısı alır ilkesidir. ‘Klimayı kim icat etti?’ başlığı kapsamınla klimaların evlerde ve ofis tarzı yerlerde oldukça fazla kullanıldığını söyleyebiliriz. Bu klimalar ise genel olarak iç ve dış ünite olmak üzere iki parçadan oluşur.
Adından anlaşılacağı üzere iç ünite evin iç kısmına, dış ünite ise evin dış kısmına yerleştirilir. Klimada bulunan kompresör sayesinde klimanın içerisindeki gaz sıkışır ve sıvı bir forma dönüşür. Bu işlem gerçekleşirken meydana gelen ısı fan yardımıyla klimanın dış ünitesinden dışarıya aktarılır.
Klima odadan çektiği sıcak havayı içerisinde hapsederek soğutur. Ardından soğutulan hava odaya verilir. Bu sayede soğuk hava ortamdaki sıcak hava ile karışarak ısının düşmesi sağlanır. Klimanın çalışmaya devam ettiği sürece bu döngü sürer.
Bu yazımızda ‘klimayı kim icat etti?’ başlığı kapsamında hem merak edilen soruları cevapladık hem de klimanın nasıl çalıştığını sizlere ilettik. Bunaltıcı sıcaklardan ve keskin soğuklardan bizi koruyan klima sizce de çok önemli bir buluş değil mi?
Klimayı Kim İcat Etti? yazımız ilginizi çektiyse Buzdolabını Kim İcat Etti ve Neden Gerek Duyuldu? yazımıza da göz atabilirsiniz.
