Rayiç Bedel Nedir? Nasıl Öğrenilir ve Sorgulanır?

Rayiç bedel nedir, nasıl öğrenilir ve nasıl sorgulanır? gibi sorulara açıklamalı cevaplar vereceğimiz yazımızı sizinle paylaşmak sitedik. Rayiç bedeli, bir ürünün alım satım sırasındaki mali değerine denmektedir. Bir malın satım sırasındaki değerinin fiyatının düşürülmesi rayiç bedeli sayesinde engellenir. Fakat rayiç bedeli sadece alım satım işlemlerinde rol almaz.  Rayiç bedeli aynı zamanda sigortalama ve vergilendirme ölçütlerinin belirlenmesinde de rol oynamaktadır. Dolayısıyla emlak vergilerinin hesaplanmasında rayiç bedel önem taşır ve esas alınır.

Rayiç Bedel Nedir ve Türleri Nelerdir?

Birçok taşınmaz mal sahipleri, rayiç bedel öğrenme konusunu bilmek zorundadır. Rayiç bedelinin belirlenmesi, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen kurallara bağlıdır. Aynı zamanda araç, konut ve arsalar için geçerlidir. Bir malın mali değerinin bedeli, periyotlar aralığında değişkenlik gösterebilir. Örneğin; aydan aya, yıldan yıla bir değişim söz konusudur.

Bir malın mali değerinin bedelinin miktarı, malların çeşitliliğine göre de farklılık gösterir. Örneğin farklı cinse sahip malların rayiç bedeli de farklıdır. Konut ya da arsanın satılması durumunda tapu rayiç bedeli hesaplanmaktadır. Bunların haricinde bir malın mali değerinin bedeli türlerine sınıflandırma şeklinde rastlanılmamıştır.

Rayiç Bedeli Hesaplamasında Dikkat Edilmesi Gereken Kriterler Nelerdir?

Bir malın rayiç bedeli hesaplanırken pek çok şeye dikkat edilmesi gerekmektedir. Rayiç bedel öğrenme için farklı alım satım (arsa, gayrimenkul) araçlarına göre göz önünde bulundurulması gereken kriterler aşağıda verilmiştir.

Konut rayiç bedeli hesaplanırken göz önünde bulundurulması gerekenler ise;

• Konutun hangi şehirde yer aldığı,
• Konutun merkezi durumu ve talep görme derecesi,
• Konutun bazı konumlara olan yakınlığı; hastane, okul, market ve benzeri yerler,
• Konutun sinema, tiyatro ve alışveriş merkezi gibi sosyal mekanlara yakınlığı,
• Konut manzarası ve cephesi,
• Konutun bina yaşı,
• Konutun alanı ve genişliği,
• Konutun site içerisinde yer alıp almaması,
• Konutun site içerisinde olması durumunda sunulan imkânlar,
• Konutun eskime payı olarak ifade edilir.

Aracın mali bedeli hesaplanırken göz önünde bulundurulması gerekenler, ‘Rayiç bedel nedir?’ sorusuna da bir yanıt olacaktır:

• Aracın kaç yaşında olduğu,
• Aracın hangi yılda üretildiği,
• Aracın beygir ve motor gücü gibi nitelikleri,
• Aracın hangi model olduğu,
• Aracın belirgin özellikleri,
• Aracın önceden kaza geçmişinin olup olmama durumu dikkat edilmesi gereken kriterler arasındadır.

Arsa mali bedeli hesaplanırken göz önünde bulundurulması gerekenler;

• Arsanın hangi bölgede bulunduğu,
• Arsanın alanı ve genişliği,
• Arsa bölgesinin yakınındaki binalar, sosyal mekanlar ve siteler,
• Arsanın tarım arazisi için uygun olup olmama durumu,
• Arsanın sağladığı yatırım avantajları olarak ifade edilebilir.

Rayiç Bedeli Nasıl Hesaplanır?

 Rayiç bedeli hesaplamak için rayiç bedel öğrenme sağlanarak farklı kriterlere ve cinslere sahip olan mallara göre bir bedel çıkarılır. Taşınmaz mal alma durumlarında hesaplanma yapılırken bazı kurallara dikkat edilmelidir. Dolayısıyla konut, araç ve arsanın rayiç bedeli farklı şekilde hesaplanmaktadır. Bu durumda 3 ayrı mal alma durumunda (konut, arsa ve araç) metrekaresine göre rayiç bedellerinin bilinmesi gerekmektedir. Aşağıda bunların nasıl hesaplandığı konusunda bilgiler verdik.

Konut Rayiç Bedeli Hesaplaması aşağıdaki şekildedir:

• Öncelikle konutun yakın bölgesinde yer alan konutla benzer özelliklere sahip olan 3 farklı konutun tespiti yapılır.
• Tespit edilen bu 3 konutun rayiç bedelleri göz önünde bulundurularak toplam rayiç bedelinin tespiti sağlanır.
• Tespit edilen 3 farklı konutun toplam metrekare sayısı hesap edilip toplanır.
• Rayiç bedelinin toplamı, toplam metrekare sayısına bölünmektedir.
• Sonucunda çıkan rakam, konutun metrekare sayısıyla çarpılır.
• Tüm bu işlemlerin sonucunda elde edilen rakam, konutun metrekare başındaki rayiç bedelini ifade etmektedir.

Araç rayiç bedeli hesaplamasını  ‘Rayiç bedel nedir?’ sorusu kapsamında maddeleyerek açıklayalım:

• İlk önce Sigortalar Birliği tarafından beyan edilen kasko değer listesi incelemeye alınır.
• İkinci el araçların alım-satım yapıldığı web sitelerdeki ilanların belirtmiş oldukları fiyatlara bakılır.
• Bunların haricindeki kriterler de göz önünde bulundurularak bir rayiç bedeli ortalama olarak ortaya çıkar.

Arsa rayiç bedeli hesaplamasını aşağıdaki şekilde açıklayalım:

• Arsa rayiç bedeli hesaplama şekli ile konut rayiç bedeli hesaplaması benzerlikler göstermektedir.
• Öncelikle arsa bölgesinin yakınlarında yer alan 3 farklı arsanın tespiti yapılmaktadır.
• Tespit edilen bu üç arsanın rayiç bedellerine bakılıp sonucunda toplam rayiç bedeli belirlenir.
• Tespit edilen üç arsanın toplam metrekaresi toplanır.
• Elde edilen rakam, arsanın metrekare sayısıyla çarpılır.
• Sonuç olarak elde edilen rakam, arsanın metrekare başındaki rayiç bedelini ifade etmektedir.

Rayiç Bedeli Nasıl Öğrenilir?

Bir malın mali değerinin bedelini öğrenmek, taşınmaz mal türlerine göre farklılık göstermektedir. Rayiç bedeli iki farklı şekilde öğrenilebilir. İster e-devlet ister ilgili resmî kurumlar aracılığıyla öğrenebilirsiniz. Bu rayiç bedeli 3 farklı taşınmaz mala göre (konut, arsa ve araç) farklı şekilde belirlenmektedir. Konut rayiç bedel öğrenme için;

• Öncelikle e-Devlet hesabına giriş yapmaları gerekmektedir.

• Sonrasında konutun yer aldığı belediyenin seçilmesi gerekir.
• Arsa metrekare birim değeri sorgulama alanından tıklanır.
• Ekranda çıkan formun doldurulması gerekir. Bu şekilde konut rayiç bedeli öğrenilmiş olur.

E-devlet üzerinden öğrenmek istemeyip, konutun yer aldığı bölgedeki belediye de ziyaret edilerek ya da belediyenin telefon numarasına ulaşıp iletişime geçerek de konut rayiç bedeli öğrenilmektedir. Ancak belediye gitmek ya da belediyeyle iletişime geçmek isteyenler için ellerinde bulunan tapunun üzerinde yer alan ada, parsel numarası ve ad soyadın belirtilmesi gerekmektedir.

Arsa rayiç bedel öğrenme için de yukarıda belirtilen konut rayiç bedeli adımlar uygulanabilir. Araç rayiç bedelini öğrenmek için araç rayiç bedeli hesaplaması başlığındaki adımlar takip edilmelidir. Eğer aracın sigortası için araç rayiç bedeli öğrenilmek isteniyorsa ilgili sigorta şirketiyle iletişime geçip bilgi alınmalıdır.

Rayiç Bedeli Nasıl Sorgulanır?

Bir malın mali değerinin bedelinin sorgulama işleminin nasıl yapıldığı pek çok kişi tarafından sorgulanmaktadır. Sorgulama işlemini internet üzerinden kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için ilgili internet adresi e-devlet ’in resmi internet sayfasıdır. Aynı zamanda Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan da sorgulama yapabilirsiniz. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sistemine girerek rayiç bedel sorgulama yapabilirsiniz. Burada seçmiş olduğunuz ilin rayiç bedel değerini görüntülemiş olacaksınız.

Bu linke  https://www.turkiye.gov.tr/belediye-listesi  tıklayarak, e-devletin sayfasına girebilirsiniz. Bağlı olduğunuz ilgili belediyenin listesine ulaşabilirsiniz. Ardından bir malın mali değerinin bedelinin sorgulama işlemini yapabilirsiniz. İlgili belediye sayfasında bu sorgulama işlemi için;

• Mahalle adı,
• Cadde ve sokak adı,
• Yıl sizden istenecek bilgilerdir.

Girilen bu bilgilerden sonra sorgulama butonuna tıklayın ve rayiç bedeli bilgilerine ulaşın. İsteğinize bağlı olarak rayiç bedel sorgulama sonucunda çıktı almak isterseniz e-devlet üzerinden kolayca bunu sağlayabilirsiniz.

Rayiç Bedel Tespitini Etkileyen Bazı Durumlar

Konut rayiç bedeli, bulunduğu yerdeki diğer konutların rayiç bedelleriyle doğru orantılı bir bedele sahiptir. Konutun çevresindeki bazı değişkenlerin bedel üzerinde etkisi vardır. Örneğin bir konutun etrafında alışveriş merkezi, hastane, okul ve benzeri yerler, konutun rayiç bedeli üzerinde önemli bir önem taşır. Satın almak istediğiniz evin tarihsel ve buna benzer özellikleri de rayiç bedel tespitini etkileyen bazı durumlar arasında yer alır.

Rayiç Bedel Neye Göre Belirlenmektedir?

Bir malın mali değerinin bedeli, piyasada oluşan değere göre belirlenmektedir. Örneğin semt, ulaşım, mahalle, ilçe, sokak rayiç bedelini etkileyen bazı faktörlerdendir. Arsanın, konutun veya aracın en az değeri ve piyasa değerinin altında olan değer, emlak vergisini esas almaktadır.

Sonuç olarak bu yazıda ‘Rayiç bedel nedir?’ sorusu olmak üzere rayiç bedelini etkileyen durumlar, rayiç bedellerinin belirlenmesindeki faktörler, rayiç bedel hesaplanması ve sorgulanması gibi pek çok hususlara açıklayıcı bir şekilde değinilmiştir.

Rayiç Bedel Nedir? Nasıl Öğrenilir ve Sorgulanır? yazımız ilginizi çektiyse Araç Sigorta Sorgulama Nasıl Yapılır? yazımıza da göz atmalısınız.