Riziko nedir sorusunun sigortacılık meslek terimi olarak karşılığı ise kişinin parasal değeri olan menfaatine zarar verebilecek tüm tehlikeleri kapsayan durumdur. Riziko kelimesinin sözlükteki karşılığı risk veya zarara uğrama ihtimali olarak belirtilmektedir. Özetle kişiler için maddi kayıp oluşturabilecek tüm durumları riziko kapsamında görebilirsiniz.
Yazıda Neler Var?
Riziko Nedir?
Riziko olasılıklarına karşı gerekli hesaplamaların yapılması ve öngörülerin ortaya konulabilmesi çok önemlidir. Öncelikle söz konusu tehlikeler ve riskler belirlenir, bunlar oransal olarak hesaplanır. Böylece sigorta ödemelerinin gerçekleşmesi için ilgili çalışmalar yapılır.
Herkesin bildiği gibi riziko, istenilmeyen bir durumdur ve insanlar genellikle işlerinde riskli durumlardan kaçınmaktadır. Bu nedenle, risk analizlerinin sigortacılar tarafından enine boyuna yapılarak, olası zararları asgari seviyeye indirmek mühimdir.
Prim Nedir?
Prim sözcüğünün TDK’de karşılığı; çalışan kişiyi isteklendirmek, iş verimliliğini artırmak amacıyla, artan üretim, satış gibi getirilerden ötürü işverenin işçiye, ücretleri dışında verdiği ek ödeme olarak ifade edilmektedir. Prim nedir sorusuna cevaben bu şekildeki açıklamalara birçok yerde rastlayabilirsiniz.
Sigortacılık alanında prim denildiğinde ise hizmet satımını gerçekleştiren salahiyet sahibi kişi ya da kurum tarafından sunulan güvenceyi satın alanların ödediği bedeldir. Kısacası, hizmet karşılığında ödenen teminat ücretidir. Riziko halinde ödenmesi gereken tutar, sigorta kapsamındaki unsurların risk yüzdesine göre belirlenir. Risk oranı %100’e yaklaştığında malın ya da bedelin güvence altına alınma olasılığı da azalır.
Hukuksal Boyutuyla Riziko ve Prim
Sigortacının rizikoyu karşılama yükümlülüğü Sigorta Hukuku açısından, Türk Ticaret Kanunu 1421/1 maddesi ile primin veya ilk taksitin ödenmesi koşuluna bağlanmıştır. Riziko ne demek sorusunu soranlar için yukarıda gerekli açıklamalar mevcut.
Taraflar arasında mukavele yapılarak sigortalıya hazırlanan poliçe teslim etmiş olsa bile sigortalının prim borcunun tümünü veya borcun ilk taksitini ödememesi durumunda sigortacının rizikodan doğan herhangi bir sorumluluğu bulunmayacaktır. Söz konusu uygulamanın iki istisnai durumu vardır. Bu istisna taraflar arasındaki mukavele ile prim borcunun muaccel (acele olunmuş) olacağı tarih ile poliçenin verildiği tarihten farklı ve sonraki bir tarih olarak belirlenmişse, kara ya da denizde mal taşıma işlerine dair sigortalar da geçerlidir.
Riziko Nasıl Gerçekleşir?
Sigorta hukuku kurallarına göre, bazı vazifelerin gayesi sigortacının borcunun sigorta yaptıranın durumu nedeniyle, sigortacının zararına olacak artışı engellemektir. Riziko nedir hususunda bazı sorular gündeme gelebilmektedir. Riziko gerçekleştiğinde tazmin borcu belirginleşir ve sigorta biter. Riziko oluştuğunda yapılaması gereken hamleler sigorta türüne göre değişiklik gösterir. Telafi edilmesi büyük risklerin sonuçlarını en başta aldığı önlemler ile giderebilen risk yönetimi, şu zamanda saygın ülkelerde büyümek için ciddi bir destek yatırımı olarak karşımıza çıkmaktadır. Sigorta kolaylığıyla maddi her tür risk önceden belirlenerek yönetimi kolayca şekillendirilmektedir.
Sigorta kanunu kapsamında belirtilen ilgili madde uyarınca, mukavele öncesi bir tarihten önce her zaman sigorta güvencesi alabilecek şekilde herkes sigorta yaptırılabilmektedir. Çünkü sözleşmede düşünülen rizikonun gerçekleşmesinden dolayı oluşabilecek zararı tazmin etmekle mükellef olan sigortacı, bizzat oluşturacağı sigortalarda da sorumluluklarına dikkat edecektir.
Sigorta Primi Nedir?
İş yaşamında hizmet veren tüm bireylerin sigortalı olarak çalışma zorunluluğu vardır. Yasal olarak sigortasız çalışmak günümüzde yasaktır. İşçilerin sigorta primleri de çalıştıkları mesleğe göre değişiklik gösterebilir.
Prim nedir konseptini geçmiş yazımızda detaylıca açıklamıştık. Çalışan şahısların sigorta primlerinin hesaplanması konusunda değişik ölçütler esas alınmaktadır. Sigorta satışı yapan kişi, sigortayı yapan kişi ve sigortalı arasında verilmesi gereken prim ücreti, bireysel gereksinimler ve kişinin özellikleri temel alınarak belirlenir. Sigorta şirketlerinin belirttiği açıklamalara göre prim tutarlarında değişiklikler olabilmektedir.
Sigorta Priminin Özellikleri Nelerdir?
Sigorta primi, sigortalı olan ya da sigorta yaptıran kişi veya kurumlar aracılığıyla verilen tutarın ismidir. Sigorta priminin belirlenmesi hususunda, riziko şartları mühim bir etkendir. Sigorta dalına göre şartlar ve gösterilecek güvenceler farklılık göstermektedir. Sigorta şirketinin belirlediği prim miktarı da değişkenlik gösterebilir.
Sigorta primi hesaplanınca karşılaştığınız tutar, ne kadar prim ödediğinizi, ödediğiniz SGK prim gün sayısını ve kalan emeklilik gün sayınızı ifade eder. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun prim hesaplama işlemleri, sigortalı çalışan bireylerin edindikleri brüt ücret üzerinden gerçekleştirilir.
Sigorta Primi Nasıl Hesaplanır?
SGK prim hesapları yapılırken dikkate alınması gerekli birçok kriter vardır. Riziko ne demek suali son dönemin önemli araştırma konularından biridir. Teşvik türü bunların en önemlilerinden birisidir. Teşvik priminden faydalanma durumunuza göre prim indiriminden dilediğiniz zaman yararlanabilirsiniz.
Böylece ödemeleriniz değişkenlik gösterse de zararlı çıkmayacağınız da bir gerçektir. Birikimlerinizin riske girmesi ciddi bir handikap olarak görülebilir. Fakat, indirim olmadan hesaplanan aylık brüt kazanç durumunuz, aylık kazancınızın neredeyse 1/3’ünden fazlasına karşılık gelmektedir.
Prim borcunu istikrarlı ödeyen kişiler, son ödeme zamanı geçmiş ise de 5510/5 indirimden otomatik olarak yararlanabiliyor. Şu hâlde SGK prim borcunuzun brüt kazanç toplamınızın 1/3’ünden azına denk geldiğine tanık olabilirsiniz.
Sigorta Primi Hesaplanırken Dikkat Etmemiz Gerekenler Nelerdir?
Sosyal Güvenlik Kurumu web sayfasından kişisel bilginiz ile giriş yapılarak sorgulama bölümündeki sorulara yanıt verdiğinizde hizmet dökümü ekranı karşınıza çıkacaktır. Riziko nedir sorusuna cevabınız önemli olduğu kadar, ne kadar prim ödendiği, en son hangi ay, nerede sigortalı olarak çalıştığınızın dökümünü de bu alandan kolayca edinebilmeniz mümkündür.
Sigorta primi, çalışan personelin sağlık hizmetlerinden faydalanması ve emekli olabilmesi için işveren tarafından çalışan için devlete ödenen tutardır. İşveren kişilerce aylık olarak ödenen SGK prim tutarı, çalışan kişinin aldığı brüt maaş üzerinden hesaplanır. Bu noktada sigorta prim oranların ve ücretler değişkenlik gösterebilmektedir.
Sigorta Primine Esas Günlük Taban ve Tavan Ücretleri Ne Kadar?
İşveren kesimin aylık olarak ödemekle mükellef oldukları sigorta primi yıldan yıla değişiklik gösterebilir. Çalışan işçinin aldığı brüt maaş ve SGK matrahına konulan ek ödemelere göre bu hesap yapılır.
SGK primi eklenen brüt ücret üzerinden işçi, işveren ve işsizlik oranları basitçe hesaplanabilir. Riziko ne demek başlığı ile hemen her yerde karşılaşabilirsiniz. Brüt ücret miktarını aşağıdaki sigorta primi değerleriyle çarparak sigorta primini hesaplayabilirsiniz. Katkısız, sade hesaplama ile ortalama olarak aylık brüt kazanç seviyesinin %37,5 oranına denk geldiğini görebilirsiniz. Kesinti oranları bir önceki yazımızda belirttiğimiz şekildedir.
Şirketlerin güncel teşviklerden yararlanabilme durumlarına göre oranlar ve prim miktarları değişebilir. Şirketler şu koşulları sağlayabiliyorsa, işveren primini %5 indirimli olarak, toplam %17,5 ödeyebilirsiniz:
- Aylık prim hizmet belgenizi kuruma zamanında vermelisiniz.
- SGK borcunuzun olmaması gerekmektedir.
- Primlerinizi yasal süresinde ödemelisiniz.
- Kanuna aykırı işçi çalıştırmadığınızın tespit edilmesi ile bu indirime kolayca ve en önemlisi de dürüstçe hak kazanabilirsiniz.
Sigorta Primi Oranları Nedir?
Sigorta primi oranlarını hesaplayarak kesin bir ücrete ulaşabilmeniz mümkündür. Prim nedir hakkında sorgulama yapan vatandaşların bu oranları kolayca hesaplayabileceklerini söyleyebiliriz. Bu oranların hesabı şu şekildedir:
- İşveren Payı SGK Primi %20,5
- Çalışan Payı SGK Primi %14,0
- İşveren Payı İşsizlik Pirimi %2,0
- Çalışan Payı İşsizlik Pirimi %1,0
- Toplam 37,5
Verilen tabloda son yılın oranlarının esas alındığını belirtelim.
Bu oranlar yıldan yıla değişiklik gösterebilmektedir. Ayrıca, çıkarılan kanunlar ve yeni hesap eklentileri de bazı hesap değişikliklerine neden olabilir. Ancak, prim nedir sorusu kapsamında, uzun zamandır çalışan ve işveren primlerinde bir değişiklik olmadığını da belirtmek isteriz.
Riziko Nedir? Prim Nedir? Sigortacılıkta Neden Önemlidir? yazımızı okuduysanız Aktüer Nedir, Ne İş Yapar, Nasıl Olunur? yazımıza da göz atabilirsiniz.
