Temettü Nedir, Nasıl Dağıtılır ve Hesaplanır?

Temettü nedir sorusunun cevabını eğer yatırıma, ekonomi ve finans sektörlerine yeni adım atmışsanız temel terimleri bilmeniz gerekir. Bu yazımızda da temettü ile ilgili bilmeniz gerekenleri paylaşacağız.

Şirket sahipleri, yatırım ile uğraşan kişiler, ekonomi ve finans sektörüne ilgi duyanlar tarafından genellikle kafa karışıklığına sebep olan temettü ile ilgili bilgileri en basit şekilde anlatmaya çalıştık. Dilerseniz ilk olarak Temettü Nedir? Sorusunu cevaplayarak başlayalım.

Temettü Nedir?

Kar payı olarak da bilinen temettü, işletmenin kazandığı dönemli kar oranından hisse senedi veya nakit olarak firma ortaklarına pay vermesidir. Bir ortaklık hakkı olup, ortakların hisse senedi miktarına göre paylar dağıtılmaktadır.

Bu konuda oranlar, firmaların sene sonu bilançolarına bağlı şekilde belirtilir. Dolayısıyla farklılık arz etmesi mümkündür. Yatırımcılar da bu nedenle dikkatli takip etmelidir. Firma temettü dağıtımını gerçekleştirse bile, hisse senedi kişilerin temettüden yararlanmasını mümkün hale getirir. 

Firmaların sene sonu karından giderler ve vergiler çıkarıldıktan sonra, elde kalan bölümün yüzde 20’sinden az olmamak şartıyla yatırımcılara dağıtılır. Karar yönetim kurulu teklifi üzerine, firma genel kurulunca alınır.

Temettü Türleri Nelerdir?

Temettü nedir sorusunun cevabı en basit haliyle budur. Peki temettü türleri nelerdir? sorusuna bakacak olursak; şirketin adi hisse senetleri ile ödenmekte olup firmaların hissedarlarına ödeyebileceği şu seçenekler bulunur;

• Nakdi temettü: En yaygın olan bu tür, doğrudan hissedarların hesaplarına nakdi olarak geçirilir.
• Hisse senedi temettüleri: Bu türlerde yatırımcılara nakdi ödemeler yerine, ek hisse senedi ile ödeme gerçekleştirilir.
• Temettü yeniden yatırım: Bu seçenekte yatırımcılar, geri alınan temettüleri firma hisselerine yeniden yatırabilir. Bunlar indirimli olabilir.
• Özel temettü: Normal temettüler gibi tekrarlanmamakta olup, firmanın adi hisse senetlerinin tüm hisselerinde ödenir. Firma genel olarak birkaç yılda biriken, acil gereksinim olmayan karları dağıtmak için kullanır.
• Tercih edilen temettü: Bu türler tercihli hisse senedi gibi az, daha çok tavil göre seçeneklerdir. Üç ayda bir ödenmektedir. Adi hisse senedi temettüsünden farkı genelde sabit olmasıdır.

Düzenli kar ödemeleri olan temettü, tüm hisse senetlerinde ödenmez.

Temettü Neden Alınır?

Yatırımcılar arasında en iyi yatırım seçenekleri sıklıkla sorulmaktadır. Temettü hisseleri nedir de bunlardan bir tanesidir. Hisse senetlerinin söz konusu ödemeleri gerçekleştirmesi, büyüyen, istikrarlı gelirler sunabilir. 

Ancak bunun için doğru tercihler yapmanız, dikkatli olmanız şarttır. Yatırımcılar genellikle seneden seneye yükselen, enflasyonu da geride bırakmaya destek sağlayan temettü sunan firmaları tercih eder. Lakin yatırım yapma sizin kararınız olduğu için her bir firmayı dikkatli değerlendirmeniz, yatırımda kesin kararınızı vermeniz tavsiye edilir.

Temettü Nasıl Değerlendirilir?

Temettü ne demek değerlendirmesi için farklı seçenekler vardır. Bunlar genel hatları ile şu şekildedir;

• Hisse Başına Temettü: Her sene temettülerini arttıran firmalar sıklıkla araştırılır. Bu Hisse Başına Temettü, ana hatları ile firmanın belirli bir süre kapsamında her hisse senedi adına dağıttığı tutarı belirtir. Takip etmek hangi firmanın zaman içinde arttıracağını görmenize olanak tanır.
• Temettü Verimi: Online komisyon platformları, finansal internet siteleri firmaların temettü verimini bildirmektedir. Bu da yıllı temettünün belirli bir tarihte hisse senedine bölünmesinin ölçüsüne işaret eder.
• Temettü Ödeme Oranı: Bir firmanın gelirinin tamamını ya da fazlasını ödemesi, bununla başının dertte olduğunu gösterebilir. Yatırım yapan kişiler, yüzde 80 ya da daha düşük ödeme seçeneklerini değerlendirir.

Temettü hisseleri nedir konusunda farklı firmalar ile karşılaştırmak için bunları değerlendirmeniz mümkündür.

Temettü Dağıtımı Nedir?

Yatırımcılar temettü dağıtımı için bunu yapanları tercih etmektedir. Verimliliği yüksek olan firmalar, yatırımcı adaylarına ya da yatırımcılara güven sağlar. Bunların dağıtımının üç farklı şekilde gerçekleştirilmesi mümkündür. Bunlar hisse senedi, nakit ve her ikisinin karışımı biçimindedir.

İstikrarlı temettü veren hisseler dolayısıyla bunların ikisi biçiminde sağlanabilir. Firmalar bedelsiz sermaye arttırımına gitmişse, temettüsünü hisse senedi şeklinde dağıtabilir. Bu sayede bir firmanın piyasa değeri, yatırımcılara dağıtılır. 

Ödemeler farklılaşmakla beraber temettü ne zaman verilir sorusunun cevabı; genellikle Mayıs ayının soylarına kadar gerçekleştirilir. Zira anonim firmaların söz konusu ödeme için hesap dönemini takip etmesi ardından, 5. Ayın ayın sonuna kadar süresi bulunur. Kar payı dağıtımı gerçekleştirmek zorunlu olmasa da popülerliği, tercih edilmesi için zorunludur.

Temettü Hesabı Nasıl Yapılır?

Temettü hesaplama her firmaya göre değişebilir. Bu bir firma yüzde 60 oranında yapacağını söylemişse ve 1000 hisse senediniz olmanız durumundan bir örnekle anlatılabilir. Hisseler nominal değerler üzerinden ölçülmekte olup, 1 Türk Lirası oranındadır. Doğal olarak böylece her bir hisse içine 60 kuruş temettü elde edilir. 

Bu sayede 1000 temettü için 600 Türk Lirası elde edilir. Ancak hisse senedinin fiyatı, pay başına temettü kadar azalır. Dolayısıyla hisse senedi 7 Türk Lirası ise, 6.40 üzerinden işlem görür. Temettü hesaplama değişse de almak istiyorsanız, bunun gerçekleştirileceği günden bir gün önce almanız yeterli olacaktır. Ancak ödeme yapıldıktan sonra hisse senedi fiyatı azalacaktır.

Dolayısıyla yatırım ardından bu da hesaba katılmalıdır. Eğer uzun vadeli hisse yatırımları gerçekleştirecekseniz, sizin için bir avantaj sağlayabilir. Ancak kısa süreli çözümler için bunlar geçerli olmayabilir.

Dolayısıyla temettü ya da hisse senedi yatırımı yapmayı düşünüyorsanız, bu konuyu iyi bir şekilde değerlendirmeniz önerilir.

Kar Payı Alımı Nasıl Yapılır? 

Temettü verilme süresi kapsamında Mayıs ayının sonuna kadar gerçekleştirilir. Yatırımcılara alım ve satım işlemleri haricinde gelir olması için kar payı bir alternatif yatırımdır. Bu nedenle bazı yatırımcılar firmaların kar payı dağıtımını kullanabilmek için ödemenin bir gün öncesi hisse senedi satın almaktadır. 

Her ne kadar elde kaç gün tutulduğunun önemli olduğu düşünülse de durum böyle değildir. Zira bir gün bulundursanız bile kar payı almanız olasıdır. Bedelsiz sermaye yükseltmesine katılmak da olasıdır.

Senet ödeme öncesi alınmışsa, temettü dağıtımından yararlanmak mümkün olmaz. Yalnızca temettü için hisse senedi yatırımı mantıklı gelmeyebilir. Zira kar payı düşük seviyelerde bulunabilir. Kar yerine zarar etmek bu nedenle olasıdır.

Temettü Ardından Hisse Düşer Mi?

Bir temettü dağıtıldıktan sonra hisse fiyatları, alım ve satıma göre tespit edilir. Genel olarak fiyatlar brüt temettü dağıtım miktarı oranınca azalır. 

Örneğin bir hissenin fiyatı 10 Türk Lirası ise, hisse başı bürüt 1 Türk Lirası olacaksa hisse fiyatları işleme 9 TL’den başlar. Fiyat, seans açılış esnasında, satıcı ile alıcının durumuna göre farklılaşır. Piyasa değerleri, varlık oranlarına yani karına göre tespit edilir. 

Bir firmanın bulundurduğu ya da bulundurmadığı varlıkları, onun piyasa değerini tespit eder. Buna kasasında bulunan para da dahildir. Firmalar elde ettiği karı dağıtım ardından kasadan para çıkışı gerçekleşir. 

Böylece firmanın piyasa değeri de temettü oranı kadar azalır. Ancak bu durum her zaman geçerli olmayabilir. Zira bazı hisseler yükselme gösterilmektedir.

Bedelsiz Temettü Ne Demek?

Temettü Nedir veya Temettü ne demek gibi bedelsiz temettü de ilk kez duyanların ilgisini çekmektedir. Yeni bir yatırımcı iseniz öncesinde bilmeniz daha bilinçli hareket etmenize olanak tanır. Bu kavram, bir firmanın iç kaynakları üzerinden, sermaye yükseltilmesi karşılığında meydana getirdiği payları, ortaklarına dağıtmasıdır. Ancak bunlar ödemeksizin gerçekleştirilen sermaye artırımıdır.  

Bir firma, dışarıdan gelen para girişini bedelli sermaye artırımında gerçekleştirilir. İç kaynaklar üzerinden yapılması nedeniyle, bedelsiz sermaye yükseltiminde para girişi bulunmaz. 

Temettü Nedir, Nasıl Dağıtılır ve Hesaplanır? yazımız ilginizi çektiyse Finans kategorimizi incelemenizi tavsiye ederiz.