Vergi Dilimleri Hakkında Mutlaka Bilmeniz Gerekenler

Vergi dilimleri, ister şahıs ister de anonim veya diğer türlerde şirket kurulumu yapan yada maaş alan kişilerin mutlaka bilmesi gereken konular arasındadır. Bu yazımızda hangi vergi dilimi arasında olduğunuzu kesinlikle öğrenebileceksiniz.

Çalışan kesimlerin emekleri karşılığı aldığı maaşlar üzerinden alınan vergi, bunların oranını belirlemektedir. Vergi dilimleri orantılı bir yapıdadır ve kazançtan ödenmesi gereken yüzdelik vergiyi gösterir. Asgari ücretin tespit edilmesi ile birlikte her sene değişmekte olup, 1 Ocak 2021’den bu yana geçerli olan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun, 103. maddesi kapsamında güncellemesi yapılmıştır.

Vergiler, kamusal hizmetlerin devamının gelmesi için devlete ödemesi yapılan parayı ifade etmektedir. Bu hem bireyler hem de kişiler tarafından ödenmektedir. Zorunlu olup insanların ödeme gücü üzerinden, gelirlere göre değişik yükümlülükler halinde hesaplanmaktadır.

Memur vergi dilimleri bu nedenle büyük öneme sahiptir. Birçok farklı türü olup, hepsinin bilinmesi gerekir. Ayrıca hesaplaması, ne zaman, nereye ödendiği de önemlidir.

Hangi Vergi Türleri Vardır?

Gelir İdaresi başkanlığı tarafından belirlenen 6 vergi vardır. Gelir vergisi dilimleri içinde bunların da bilinmesi gerekir. Bu ana hatlarıyla şöyledir;

• Kurumlar Vergisi: Kurum kazançları üzerinden alınan dolaylı ya da dolaysız bir vergi olup objektif bir yapıya sahiptir Düz, sabit oranlı tarife bulundurur.
• Gelir Vergisi: Gelir üzerinden alınmaktadır. Gerçek kişiler buna tabi olup bir takvim yılında elde edilen kazancın, iratın safi tutarıdır. Dolaysız vergi olup kişilerin özel durumu dikkate alınarak alınır. Orantılı bir vergi tarifesi vardır. 
• Emlak Vergisi: Emlak vergisi kişilerin sahip olduğu bina ya da arsa üzerinden alınmaktadır. 
• Özel Tüketim Vergisi: Belirli mal ya da ürünler üzerinden, oransal ya da maktu olarak alınan bir harcamadır.
• Katma Değer Vergisi: KDV olarak da bilinen Katma Değer Vergisi mal ve hizmet teslimlerinde, teslim edenin ödediği, alanın üzerinde olan bir harcama vergisidir. Farklı oranlarda olup
• Damga Vergisi: Damga vergisi her türlü sözleşmeden doğan, devletin aldığı bir vergi türüdür. 
• Motorlu Taşıtlar Vergisi: Motorlu taşıtlar, otomobiller, motosikletler, minibüsler, otobüsler gibi araçların tabi olduğu vergi türüdür.

Her bir vergi kendi içinde özel yapıya sahiptir. Vergi dilimi hesaplama için bunların hepsinin ayrı şekilde ele alınması gerekir.

Vergi Dilimi Nasıl Hesaplanır?

Bir işte çalışanların ya da yan gelirleri bulunanların, vergi ödemesi gerekir. Bu nedenle memur vergi dilimleri gibi konular önemlidir ve birçok kişi tarafından bilinmesi gerekir. Bunun bir parçası da bunun hesaplanmasıdır. Burada kullanılan genel kavramlar şu şekildedir;

• Brüt Maaş: Maaş olarak işverenin, çalışanına ödediği ücrettir. Bordrosunda görülmekte olup kesintiler ve vergiler bulunur.
• SGK İşçi Payı: Çalışanlar için SGK’ya ödenen katkıdır. Brüt ücretin yüzde 14 oranı alınarak hesaplanması yapılır.
• Vergi Matrahı: Sigortalı çalışanların kazanç toplamından işsizlik sigortası primi, SGK işçi payı düşülmekte, ardından da vergi matrahı bulunmaktadır.

Bu kavramlar 2020 vergi dilimleri içinde olduğu gibi 2021-22 yıllarında da bilinmelidir. Hesaplama brüt maaşlar üzerinden yapılmaktadır. Örnek olarak bir kişinin 4000 Türk Lirası brüt maaşa sahip olduğu düşünülebilir. 

Bunun üzerinde yüzde 14 oranında ödeme, SGK işçi payı şeklinde ödenecektir. Bu 560 Türk Lirasıdır. Brüt maaştan yüzde 1 oranında işsizlik sigortası payı ödenir. Bu 40 Türk Lirasıdır. Gelir vergisi matrahının hesaplanabilmesi için brüt maaştan işsizlik sigortası ve işçi payı sigortası düşülür. 560 eksi 40 şeklinde hesaplandığında 3400 Türk Lirası çıkmaktadır. 

Gelir vergisi 3400 Türk Lirası 2021 için tespit edilen 24 bin TL’den az olması sebebiyle vergi oranı yüzde 15 olacaktır. Hesaplamada 510 TL gelir vergisi vardır. Bu örnek niteliği taşımakta olup kendi brüt üzerinden hesaplamanız mümkündür. 

Ücretli Vergi Dilimleri Ne Kadar?

Gelir vergisi dilimleri ücret kapsamında ve ücret dışında farklılık gösterir. Bu nedenle ayrı ayrı ele alınması gerekir. Ücretli olanlar için bu ana hatlarıyla şu şekildedir;

Tablo I: Ücretli Gelir vergileri tablosu

Vergi dilimi hesaplama buna göre yapılabilir. Ancak bu oranlar farklılık gösterebilir. Dolayısıyla her yıl güncel olanları takip etmek, daha doğru sonuçlar almanızı sağlayacaktır.

Ücret Dışındaki Gelirler için Vergi Dilimleri Ne Kadar?

Ücret dışında bulunan gelirler için uygulanan vergi dilimi farklılık arz edebilmektedir. Genel hatlarıyla bu durum aşağıdaki tablo gibidir;

Tablo II: Ücret dışındaki Gelir vergileri tablosu

Ücret dışındaki vergi gelirleri de ücretliler gibi değişiklik arz edebilir. Bu nedenle vergi dilimi hesaplama 2020 size doğru sonuçlar vermeyebilir. 2021 yılındaki güncel sonuçlara bakmak daha doğru olacaktır.

Gelir Vergisi Sıfırlama Ne Zamandır?

Bazı durumlarda sigortalı işte çalışanlar ve gelir vergisine tabi olanlar sıfırlamaya tabi tutulmaktadır. Vergi dilimi hesaplama için bu durum da önemlidir. Bunlar ana hatları ile şöyledir;

• Sigortalı olarak çalışanlar, ayrılarak farklı bir başka işverene, farklı bir yerde çalışmaya başladığında gelir vergisi matrahı sıfırlanır.
• Sigortalı çalışanlar, aynı işverene ait farklı bir iş yerinde işe başlarsa, kümülatif vergi matrahında sıfırlamaya gidilmez. Gelir vergisi hesaplaması yapılırken, kişinin önceki işinde elde ettiği vergi matrahı baz alınır. Yeni iş yerinde hesaplama gerçekleştirilir.
• Askerlik ya da emeklilik kaynaklı sebeplerle sigortalı işçi işten ayrıldığında, ardından aynı yerde çalışmaya başladığında vergi vergisi matrahı sıfırlanmaz.

Gelir vergisi dilimler için bunları da bilmeniz gerekir.

Gelir Vergisi Ne Zaman, Nereye Ödenir?

Vergi dilimi hesaplama içinde gelir vergisinin ödeme yerleri büyük bir önem taşımaktadır. Gelir vergisi iki taksit halinde ödenmekte olup, süreçler farklılık gösterir. Eğer basit usulde ticari kazançtan gelir elde ediliyorsa ilk taksit Şubat ayının sonuna kadar, ikincisi ise Haziran ayının sonuna kadar ödenir.

Ancak basit kapsamlı değilse gelir vergisinin ilk taksiti Mart ayının sonuna, ikincisi ise Temmuz sonuna dek ödenir. Gelir vergisinin ödemesi için tercih edilebilecek farklı kurumlar vardır. Bunlar üç tane olup,

• Bankalar,
• İş yerinin bağı bulunduğu vergi dairesi,
• İkametgahın mevcut olduğu vergi dairesi,

Şeklindedir. Vergilerin ilk taksiti geldiğinde, kazancınızın durumuna göre ödemeyi yapmanız gerekir.

Vergi Dilimleri Hakkında Mutlaka Bilmeniz Gerekenler yazımızı beğendiyseniz Finans kategorimize mutlaka göz atmalısınız.